19 Mart Cuma günü Vakıflar Genel Müdürlüğü bir yazılı açıklamayla Gezi Parkı’nı Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı adına tescil etti. Yapılan değişikliğin gerekçesi olarak 2008 yılında düzenlenmiş olan kanun gösterildi. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 30. maddesi vakıf yoluyla meydana gelen geçmiş vakıf kültür varlıklarının mazbut vakfına devrolunacağını belirtiyor. Mazbut vakıf kavramı Medeni Kanun’dan önce kurulmuş, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmekte olan vakıfları kapsıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise bu devri “350 bin katılımcının oylarıyla seçilen ve koruma kurulundan henüz bir sonuç alınamayan Taksim Kolektifi projesini engellemeye yönelik bir hareket” olarak nitelendirdi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer taşınmazlar: 22 Mart Pazartesi günü ise Vakıflar Genel Müdürlüğü yeni bir açıklamayla geçmiş kayıtların incelendiğini, Gezi Parkı üzerinde bulunan ve işlevini yitiren Topçu Kışlası’nın ilgili vakfa ait olduğunu tespit ettiğini ve Pera Palas Otel, Şişli Etfal Hastanesi, Vefa Lisesi gibi benzer statüde bulunan 1014 taşınmazın da mazbut vakıfları adına tescil edildiğini aktardı. 2019 yılında Galata Kulesi de benzer bir prosedürle Kule-i Zemin Vakfı adına tescil edilmişti ve 2020 yılında Beyoğlu Kaymakamlığı’nın tahliye istemine karşı açılan davada İstanbul 7. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermişti. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepkiler: Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy yaptığı basın toplantısında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün 59 bin mazbut vakfı temsil ettiğini ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kuruluş amacına uygun bir şekilde mazbut vakıfların yönetim ve temsilini üstlendiğini aktardı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sözcüsü Murat Ongun ise bu kararın projenin işleyişi açısından "vakit kaybı" olduğunu ve projenin "mutlaka tamamlanacağını" ifade etti. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin açacağı davanın ve planlanan projenin akıbeti merak konusu. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kanal İstanbul: Gündemdeki bir diğer konu ise Kanal İstanbul’du. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yapılan duyuruyla projenin çevre düzeni planında değişikliklere gidildi. Yapılan değişikliklere göre turizm ve teknoloji geliştirme bölgelerinin yerine konut alanları <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/kanal-istanbulda-degisiklik-teknoloji-gelistirme-bolgesi-plandan-cikarildi-haber-1517082" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">eklendi</a>. İBB İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Gürkan Akgün, yapılan değişikliklere ve bu değişikliklerin “Dünya Su Günü”nde yapılmasına tepki gösterdi. İstanbul Üniversitesi, Kentleşme ve Çevre Sorunları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Pınar Giritlioğlu ise “projenin asıl amacının artan nüfusa yeni yerleşim yeri açma olduğu ve bu değişikliğin bu amaç doğrultusunda yapıldığı” yorumunda bulundu. Karara 22 Nisan 2021 tarihine kadar itiraz edilebilecek. Kanal İstanbul’un yapımına 2021 yılında başlanması bekleniyor. Cüneyt Özdemir’in yayınına katılan Ekrem İmamoğlu yaşanan gelişmeler üzerine, İstanbulluların haklarının gasp edildiğini ve bu kararın zamanlamasının “manidar” olduğunu belirtti. İmamoğlu; esas sorunların konuşulmasını önlemek için hükümetin "her hafta yeni gündemler oluşturduğunu" ve İBB nezdinde yapılan araştırmalara göre "halkın %25’inin muhtaç durumda olduğunu"&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/tjp_6d4rzXQ?t=1860" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">aktardı</a>.</li></ul>

Spektrum

Geçen haftanın gündeminde İstanbul'daki önemli taşınmazların bir vakfa devredilmesi ve Kanal İstanbul projesinde bazı değişiklikler yapılması da vardı. 

Gezi Parkı ve Kanal İstanbul gelişmeleri

AK Parti’nin “Güven ve İstikrar Kongresi” adı verilen 7. Olağan Kongresi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçerli oyların tümünü alarak yeniden genel başkan seçildi. Partinin Merkez Karar ve Yürütme Kurulu’nun üye sayısı 50’den 75’e çıkarılırken 47 yeni isim kurula girdi. Genel başkanvekillerinin sayısı 2’ye çıkarıldı ve bu pozisyona Binali Yıldırım ile Numan Kurtulmuş getirildi. Partinin yeni Merkez Yürütme Kurulu üyeleri de belirlendi. Kongrede iç ve dış politika gündemlerine dair önemli mesajlar verildi. Kongrede sosyal mesafe ve maske kurallarına uyulmaması sosyal medyada büyük tepki çekti.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İç politika gündemi: Geçtiğimiz haftalarda Danıştay’ın "Andımız" kararını iptal etmesi, yeni anayasanın gündeme gelmesi, HDP’ye kapatma davası açılması ve HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi, “gerilimin artışı” olarak <a fr-original-style="" href="https://gazeteoksijen.com/yazarlar/artan-gerilimi-nasil-okumaliyiz/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yorumlanmıştı</a>. Bu haftaya ise İstanbul Sözleşmesi’nin feshi, faiz artışı kararı sonrası Merkez Bankası başkanının değişmesi, Gezi Parkı, Pera Palas, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi ve Sait Halim Paşa Yalısı’nın Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı'na devredilmesi, Kanal İstanbul’a devlet garantisi verilmesi gibi siyasi gerilimi daha da artırdığı söylenebilecek gelişmelerle başlamıştık. Muhalefet kanadı hafta boyunca bu gelişmelere tepki gösterirken sıklaşan esnaf ziyaretleriyle halkın ekonomik taleplerini de gündemde tutmayı amaçlıyordu. Araştırmacı Bekir Ağırdır’ın siyasetin “seçmenler değil, aktörler üzerinden şekillendiği” <a fr-original-style="" href="https://gazeteoksijen.com/turkiye/erdoganin-surpriz-ziyareti-dengeleri-degistirir-mi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">analizine</a> paralel şekilde gazeteci Murat Yetkin HDP’ye açılan davayı “MHP’yi memnun etme çabası”, &nbsp;İstanbul Sözleşmesi’nin iptalini “müstakbel müttefik Saadet Partisi ve İslami cemaatleri memnun etme çabası”, Merkez Bankası’ndaki değişikliği “ekonomideki müttefiklerini memnun etme çabası” ve İstanbul’daki taşınmaz devirlerini de “kaybedilen belediyeleri çökertme çabası” olarak <a fr-original-style="" href="https://yetkinreport.com/2021/03/24/erdogan-en-zor-kongreyi-toplarken-dis-politikada-acmazlar/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yorumlamıştı</a>. </li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongreden iç politika mesajları: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha önce basınla paylaşılan kongre metninde İstanbul Sözleşmesi’nden bahsedilen, “İnancımıza göre sapkınlık işareti olan hususların, İstanbul Sözleşmesi’nin arkasına sığınılarak sürekli gündemimize getirilmesine ve baskı aracına dönüştürülmesine izin veremezdik,” ifadelerinin yer aldığı kısmı konuşma esnasında okumadı; ancak “kadın haklarını vicdan yerine kağıtlarda arayanlar” ifadesiyle sözleşmeye sahip çıkanları eleştirmeye devam etti. “Vesayetçi güçlerin eseri” olan mevcut anayasanın “geçerliliğini yitirdiğini” savunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni anayasa çalışmalarının başlayacağının sinyalini verdi. Ekonomi konusunda ise “Battık bittik diyenlere inanmayın,” ifadesini kullanan Erdoğan, döviz ve altın sahiplerine Türk lirasına yatırım yapma çağrısında bulundu. Erdoğan’ın “2023 Cumhur İttifakı'nın zafer yılı olacaktır,” sözlerinin ise ittifak ortağı MHP’nin Danıştay’ın "Andımız" kararına tepki göstermesinden sonra ittifakta çatlak oluştuğuna dair yapılan yorumlara cevap niteliğinde olduğu düşünülebilir. </li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dış politika gündemi: Bugün başlayacak Avrupa Birliği Liderler Zirvesi öncesinde basına yansıyan Türkiye raporunda Türkiye ile gümrük birliği ve ticari ilişkileri derinleştirmek için müzakerelere başlanması gerekliliğinden, uygulanması muhtemel yaptırımların “orantılı ve geri döndürülebilir” olmasından bahsediliyordu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg önceki gün "müttefik Türkiye’nin" NATO için öneminden <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2021/03/23/abd-d-sisleri-bakan-blinken-turkiye-yi-nato-da-tutmam-z-bizim-de-c-kar-m-za" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsetmişti</a>. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkan Joe Biden’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik “katil” ifadesi kullanmasına karşı çıkması Rusya’da memnuniyet yaratsa da NATO dışişleri bakanlarının “Rusya’nın saldırgan eylemleri, Avrupa-Atlantik güvenliğine tehdit oluşturuyor,” açıklamasının altında Bakan Çavuşoğlu’nun da imzası bulunuyordu. Mısır’la ilişkilerde uzun yıllar sonra normalleşme gündeme gelmiş, Türkiye’nin aşı tedarikçisi Çin’in Dışişleri Bakanı’nın Ankara ziyareti, Uygur Türklerini kapsayan “suçluların iadesi” anlaşması konusunda “doğudan gelen baskı” olarak yorumlanmıştı. </li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kongreden dış politika mesajları: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Önümüzdeki dönemde dostlarımızın sayısını artırıp husumetleri gidererek bölgemizi bir huzur adasına çevirmekte kararlıyız,” mesajı, Mısır’la ilişkilerin normalleşmesi ve Doğu Akdeniz’de müttefik arayışlarının hızlanacağı şeklinde yorumlanabilir. “ABD’den Rusya’ya, AB’den Arap coğrafyasına kadar tüm ülkelerle ilişkilerimizi, Türkiye’nin menfaatleri ve milletimizin beklentileri doğrultusunda şekillendirmeyi sürdüreceğiz. Bizim ne doğuya ne de batıya sırtımızı dönme lüksümüz yoktur. Birbiriyle gerilim halinde olan ülkelerle aynı anda dengeli, tutarlı ve uzun vadeli iş birlikleri geliştirmenin kolay olmadığını elbette biliyoruz,” sözleri ise yukarıda özetlediğim karmaşık dış politika gündeminin bir süre daha karmaşık kalacağını gösterir nitelikte. Yine Murat Yetkin’in “diplomasinin devlet politikasından ziyade AK Parti politikası çizgisinde belirlenmesinin askeri hamlelere bağımlılığı artırdığı, bunun da yapılacak en küçük hatanın yol açabileceği hasarı büyüttüğü” uyarısına kulak kesilmek gerekiyor.</li></ul>

Aposto Gündem

AK Parti’nin 7. Olağan Kongresi’nde iç ve dış politika gündemine dair önemli mesajlar verildi.

Siyasi gündem ve AK Parti kongresi

• Vakıflar Genel Müdürlüğü,&nbsp;Taksim Gezi Parkı'nın da dâhil olduğu taşınmazların "Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı adına tescilinin gerekçelerine" dair bir açıklama paylaştı. Açıklamada 5737 sayılı Kanun'un "her ne suretle olursa olsun hazine, belediye, özel idareler, köy ve tüzel kişiliğin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur" kapsamlı otuzuncu maddesine atıfla taşınmazların 'Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı'na ait olduğunun tespit edildiği," <a fr-original-style="" href="https://cdn.vgm.gov.tr/kamuoyu-aciklamasi.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtildi.</a> Açıklamada bu kapsamda Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi yapıların da Beyazıt Hanı Veli Vakfı adına tescil edildiği ifade edildi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">20 Mart'ta İstanbul Büyükşehir Belediyesi,&nbsp;"Yüz binlerce İstanbullunun oy vererek yapılmasını istediği yeni Taksim Meydanı projesinin çalışmalarına başlamak üzereyken alınan bu kararın zamanlaması manidardır" açıklamasını paylaşmıştı. İBB Başkanı&nbsp;Ekrem İmamoğlu da dün İzmir'de katıldığı bir programda "bir mülkiyet davası açacaklarını" belirtti.</li></ul>

Osmanlı’da başlayan modernleşme hamlelerinin en önemli adımlarından biri de kadınların daha görünür olabilmesiydi. 19. yüzyılın ikinci yarısında daha da belirginleşen bu değişim sonucunda Fatma Aliye ve Halide Edip gibi yazarlar dönemin önemli figürleri hâline geldi.&nbsp;Bu dönemin önemli isimlerinden biri olup zaman içinde hak ettiği değeri görememeye başlayan kadınlar da vardı. Bunlardan biri de Emine Semiye idi. Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı ve Fatma Aliye’nin kardeşi olan Emine Semiye tıpkı ablası gibi roman türünde eserler kaleme almış; hatta dönemin üretken yazarlarından biri olmuştu.&nbsp;Cumhuriyetle birlikte kadının toplumdaki konumu geçmişe göre daha da iyileşmiş olsa Osmanlı’nın bu son dönemindeki önemli yazar ve yapıtları unutulmaya yüz tutmuştu.Emine Semiye'nin Sefalet'i: Yayın hayatına iki yıl önce başlayan Vakıfbank Kültür Yayınları neredeyse bir asır sonra Emine Semiye kitaplarını okurla yeniden buluşturmaya başladı. Yayınevi geçtiğimiz günlerde Emine Semiye’nin Sefalet adını taşıyan romanını okurla buluşturdu. Latin harflerine ilk kez aktarılan kitapta günümüz Türkçesinde artık kullanılmayan kelimeler de parantez içinde karşılıklarıyla kitabın sayfalarında yer alıyor.&nbsp;Yılmaz bir hak savunucusu: Osmanlı kadın hareketinin önemli bir ismi olan Emine Semiye Hanım, İkinci Meşrutiyet döneminden itibaren etkin bir biçimde siyasal mücadelenin de içinde yer aldı. Hatta o dönemde yazar, edebiyatçı kimliğinden ziyade siyasi duruşuyla ünlenmişti. Farklı okullarda öğretmenlik de yapan Emine Semiye, bu dönemde ekonomik zorluklar çeken ve fuhuşa zorlanan kadınların hak mücadelesinde yanlarında oldu.Gönüllü ve aktivist: Dönemin önemli siyasilerinden Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı olması sebebiyle iyi bir eğitim alma imkânına sahip olan Emine Semiye, Fransa ve İsviçre’de psikoloji ve sosyoloji okuduğu dönemden de önce aslında aile ortamında modernite ve benzeri kavramlarla tanışmıştı. Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak kabul edilen ablası Fatma Aliye gibi o da tefrika romanlar kaleme alırken bir yandan da aktivist kimliğiyle ön plana çıkmaya devam etti. İttihat ve Terakki’ye de zaman içinde üye olan Emine Semiye, 1912’de Balkan Harbi sırasında Şişli Etfal Hastanesi’nde gönüllü hemşirelik de yaptı.Feminizm ve kadın hareketleri: Gazete ve dergilerde yer alan yazılarında yer yer Emine Vahide takma ismini kullansa da kendi adının yer aldığı metinlerde de feminizmi referans olarak gösterdi. 1944 yılında 79 yaşında hayatını kaybeden yazarın, Sefalet romanında ikili ilişkilerinin yanı sıra dönemin batılılaşma atmosferi ve kadın hareketlerine dair güçlü izler bulunuyor. Bu yönüyle Sefalet, edebiyat severler kadar tarihçiler ve sosyologlar için de dikkatle incelenmesi gereken bir kitap olarak karşımıza çıkıyor.&nbsp;Sefalet: Romanın içeriğinden de bahsedecek olursak; varlıklı bir ailede yetişmesine rağmen evlendikten sonra zenginliğini kaybeden bir kadının sefalete uzanan erkek egemen dünyada ayakta kalma hikâyesi anlatılıyor.Vakıfbank Kültür Yayınları,14 kitabı bulunan Emine Semiye’nin diğer eserlerini de bu çerçevede Latin alfabesine aktarıp okurla buluşturmaya devam edecek. Bir döneme damga vurmuş böylesine önemli bir ismin eserlerinin yeniden okunabilir olması edebiyat severlerin yanı sıra tarih, sosyoloji ve siyaset araştırmaları yapanlar için de büyük bir kazanım.

Şişli Etfal Hastanesi ile ilgili hikayeler